Ardahan Kaç Tane Köyü Var? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Yolculuk
Köy denince aklına ne geliyor? Kimimiz için çocukluğumuzun geçtiği o toprak yollar, kimimiz için doğanın kalbinde sade bir yaşam. Bazılarımız içinse haritada küçük bir nokta ama gönlümüzde büyük bir anlam. Ardahan’ın köyleri üzerine düşünmek, aslında hem yerel hem de küresel bir hikâyeye dokunmak demek. Çünkü bir köyün hikâyesi, insanlığın toprağa, aidiyete ve kimliğe dair serüveninin bir parçasıdır.
—
Ardahan’ın Köyleri: Sayının Ötesinde Bir Kimlik
Ardahan, Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Gürcistan sınırına komşu, tarihi ve kültürel açıdan zengin bir ilimizdir. Bugün itibarıyla Ardahan’da 227 köy bulunmaktadır. Ancak bu sadece bir rakam değildir; bu köylerin her biri bir yaşam biçimini, bir kültürel kimliği ve bir toplumsal belleği temsil eder.
Bu köylerin bir kısmı yüksek dağ eteklerinde, bir kısmı verimli vadilerde yer alır. Her biri, kendi gelenekleriyle, yemek kültürüyle, halk hikâyeleriyle Ardahan mozaiğinin bir parçasıdır. Özellikle Göle, Hanak, Posof ve Damal gibi ilçeler, köyleriyle birlikte hem tarihsel hem de coğrafi anlamda çeşitlilik sunar.
—
Yerelden Küresele: Köy Kavramının Evrimi
Köy, sadece bir yerleşim birimi değil, aynı zamanda insanlığın doğayla kurduğu ilk denge noktalarından biridir. Ancak küreselleşme ile birlikte köy kavramı da dönüşüyor. Artık “köyde yaşamak” sadece tarımla uğraşmak anlamına gelmiyor; teknolojinin yaygınlaşmasıyla birçok köy, dijital dünyayla iç içe geçmiş durumda.
Küresel ölçekte bakıldığında, köylerin boşalması sadece Türkiye’ye özgü bir durum değil. Avrupa’da, Asya’da, hatta Afrika’da bile benzer süreçler yaşanıyor. İnsanlar şehirleşmenin cazibesine kapılırken, köylerin tarihî ve ekolojik değeri gölgede kalıyor. Ardahan köyleri de bu küresel dönüşümden nasibini almış durumda.
—
Ardahan’da Köy Yaşamı: Dayanışmanın Adı
Ardahan köylerinde yaşam, topluluk olma bilinciyle şekillenir. Komşuluk, imece, birlikte üretme ve paylaşma kültürü hâlâ güçlüdür. Bu yönüyle Ardahan köyleri, modern dünyanın bireyselleşme rüzgârına karşı direnen örnekler sunar. Özellikle kış aylarında kar altında kalan köylerde, dayanışma sadece bir gelenek değil, hayatta kalmanın da anahtarıdır.
Yerel halkın kültürel mirası, halk oyunlarından yemeklerine kadar güçlü bir kimlik taşır. Damal’ın kadınlarının ünlü gölge oyunları, Posof’un düğün gelenekleri, Göle’nin yayla kültürü… Tüm bunlar Ardahan’ın köylerini yalnızca birer yerleşim alanı olmaktan çıkarıp birer kültür hazinesine dönüştürür.
—
Küresel Dinamiklerin Etkisi: Göç, Dijitalleşme ve Yeniden Bağ Kurma
Küresel ölçekte yaşanan göç dalgaları, Ardahan köylerini de etkiliyor. Özellikle genç nüfusun büyük şehirlere göçü, köylerin demografik yapısını değiştiriyor. Ancak aynı zamanda, teknolojinin yayılmasıyla birlikte yeni bir “geri dönüş” dalgası da doğuyor. Artık birçok Ardahanlı, köyüne internet üzerinden bağlı; tarım projelerini, turizm fikirlerini veya el sanatlarını dijital platformlarda tanıtıyor.
Bu durum, köylerin yeniden keşfedilmesine ve modern dünyayla bağ kurmasına olanak tanıyor. Belki de geleceğin köyleri, hem doğayla uyumlu hem de dijital olarak güçlü topluluklar olacak.
—
Ardahan’ın Köyleri Üzerine Düşünmek: Biz Nerede Duruyoruz?
Ardahan’daki köy sayısı, sadece bir istatistik değildir; bu sayı, bir kültürün, bir geçmişin ve bir geleceğin toplamıdır. Her köy, bir hikâyeyi taşır; göç edenlerin ardından kalan boş evleri, tütün kokulu anıları, çocukların kahkahalarını…
Küresel bir perspektiften baktığımızda, köylerin kaderi hep aynı: Ya unutuluyorlar ya da yeniden keşfediliyorlar. Yerel bir gözle baktığımızdaysa, bu köylerin yaşaması için tek gereken şey; insanların, doğayla ve birbirleriyle yeniden bağ kurma cesareti.
—
Son Söz: Köyleri Yeniden Keşfetmek
Ardahan’ın 227 köyü, bir ülkenin hafızasında saklı kalmış hazine gibidir. Her biri kendi hikâyesiyle, kendi sesiyle bize “gel, beni hatırla” der gibi. Belki de yapmamız gereken, sadece bu çağrıya kulak vermek…
Peki senin köyün nerede?
Belki Ardahan’da, belki başka bir yerde. Ama nerede olursa olsun, o köyün hikâyesi hepimizin hikâyesidir. Yorumlarda, köylerle ilgili anılarını veya düşüncelerini paylaşmak ister misin?